Küresel yenilenebilir enerji kapasitesine 582 GW ilave edildi
Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı (IRENA) tarafından yayımlanan 2025 Yenilenebilir Enerji İstatistikleri Raporu, 2024 yılı boyunca küresel yenilenebilir enerji kapasitesinin yüzde 15’in üzerinde artarak 582 GW ilave edildiğini ortaya koydu. Bu artış, bugüne kadar kaydedilen en yüksek yıllık büyüme olarak öne çıkarken, aynı zamanda bölgesel gelişme farklarının da derinleştiğini gözler önüne serdi.
2024’te devreye alınan yenilenebilir kapasitenin yüzde 71’i Asya’da gerçekleşti. Bu bölge, son yıllarda yenilenebilir enerji yatırımlarında liderliğini koruyor. Asya’yı yüzde 12,3 ile Avrupa, yüzde 7,8 ile Kuzey Amerika izlerken, Afrika, Avrasya, Orta Amerika ve Karayipler gibi bölgeler toplam artışın yalnızca yüzde 2,8’ini oluşturdu. Özellikle Afrika, sahip olduğu büyük ekonomik potansiyele rağmen kapasitesini yalnızca yüzde 7,2 artırabildi.
Bu bölgesel uçuruma dikkat çeken IRENA Genel Direktörü Francesco La Camera, “Yenilenebilir enerji patlaması küresel enerji piyasalarını dönüştürüyor, ekonomileri canlandırıyor ve yeni istihdam alanları yaratıyor. Ancak bu dönüşümden tüm bölgelerin eşit şekilde faydalanamadığı açıkça görülüyor.” dedi.
La Camera, yatırım açığının kapatılmasının sadece teknik değil, aynı zamanda sosyal ve ekonomik bir sorumluluk olduğunu vurgulayarak şöyle devam etti: “Yatırım akışlarını adil bir şekilde yönlendiren politikalarla, enerji dönüşümünü küresel ölçekte dirençli ve sürdürülebilir ekonomik büyümenin itici gücü haline getirebiliriz.”
Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Yürütme Sekreteri Simon Stiell ise küresel geçişin hızlanması gerektiğini vurguladı. “Yenilenebilir enerjiye geçiş artık kaçınılmaz, ancak bunun getirileri hâlâ tüm ülkeler arasında eşit dağılmıyor. COP28’de üzerinde uzlaşılan 2030 yılına kadar yenilenebilir enerji kapasitesini üç katına çıkarma hedefi için çok daha hızlı adımlar atmalıyız.” dedi.
IRENA, bu hedefin takibinden sorumlu kuruluş olarak, gelişmeleri yıllık olarak raporlamaya devam ediyor. Mevcut büyüme oranı korunursa, küresel yenilenebilir enerji kapasitesinin 2030 yılına kadar 10,3 TW seviyesine ulaşacağı öngörülüyor. Ancak hedeflenen 11,2 TW seviyesinin 0,9 TW altında kalınmış olacak. Hedefe ulaşmak için yıllık büyüme oranının yüzde 16,6’ya yükselmesi gerekiyor.
2024’te kaydedilen artışın neredeyse tamamı güneş ve rüzgâr enerjisinden kaynaklandı. Yeni kurulu kapasitenin yüzde 97,5’i bu iki kaynaktan gelirken, güneş enerjisi 453 GW, rüzgâr enerjisi ise 114 GW ile katkı sağladı.
Bu veriler, güneş enerjisinin ekonomik olarak rekabetçi yapısını ve sürdürülebilir kalkınmaya olan katkısını bir kez daha ortaya koyuyor. Aynı zamanda rüzgâr enerjisinin de enerji güvenliğini artıran ve istihdam sağlayan önemli bir kaynak haline geldiği görülüyor.
Rapor ayrıca küresel kurulu güçte yenilenebilir enerjinin payının yüzde 46,2’ye ulaştığını, fosil yakıtların ise yüzde 47,3 seviyesinde olduğunu ortaya koydu. Bu durum, yenilenebilir kaynakların küresel enerji sisteminde fosil yakıtlarla neredeyse eşit seviyeye geldiğini gösteriyor.
Elektrik üretimi açısından da benzer bir eğilim dikkat çekiyor. 2023 yılında yenilenebilir kaynaklardan üretilen elektrik, bir önceki yıla göre yüzde 5,6 artarak 8.928 TWh’e ulaştı. Buna karşılık yenilenemeyen kaynaklardan üretim yalnızca yüzde 1,2 artış gösterdi. 2023 yılı sonunda yenilenebilir kaynakların küresel elektrik üretimindeki payı yüzde 30’a yaklaştı.