Tekstil ve hazır giyim zorlanıyor, makine ihracatı umut veriyor

Türkiye ekonomisi, 2018-2023 döneminde uygulanan politikalar nedeniyle döviz rezervlerinde erime, cari açık artışı ve yükselen risk primi gibi sorunlarla karşı karşıya kaldı. 2023 ortasında başlatılan rasyonel politika dönüşümüne rağmen, maliye politikasındaki eksiklikler nedeniyle sanayi sektörleri darboğaz yaşamaya devam ediyor.

Sanayi üretimi yatay seyrederken, tüketimdeki büyüme hizmet, otomotiv ve elektronik sektörlerinde yoğunlaşıyor. Ancak iç pazar ve ihracata yönelik üretim yapan birçok sektörde satışlar zayıf seyrediyor. Artan finansman maliyetleri ve krediye erişimdeki zorluklar, şirketlerin kârlarının büyük kısmını faiz ödemelerine ayırmasına neden oluyor.

Emek yoğun sektörler baskı altında

Ekonomim’den H. Bader Aslan’ın “Türkiye tekstil ve hazır giyim ürünlerinde kaybettiği enerjiyi, tekstil makineleri imalatı ile telafi eder mi?” başlıklı analizine göre, özellikle tekstil, hazır giyim ve mobilya gibi emek yoğun sektörlerde üretim ve istihdam geriliyor. PMİ ve sanayi üretim endeksleri de bu durumu doğruluyor.

Türkiye ihracatının lokomotifi konumundaki tekstil ve hazır giyim sektörü, son dönemde işgücü maliyetlerindeki artış, Suriyeli çalışanların ülkelerine dönmesi, iç talep yavaşlaması ve ihracat pazarlarındaki büyümenin zayıflaması gibi nedenlerle zorlanıyor. Üstüne eklenen yüksek kredi maliyetleri, bu sektörlerdeki baskıyı daha da artırıyor.

Tekstil makine ihracatında rekor artış

Buna karşılık, tekstil makine imalat sektörü olumlu bir tablo çiziyor. Türkiye’nin tekstil makine ihracatı, 2024’te ilk kez 1 milyar doları aşarak 1,068 milyar dolara ulaştı. Bu, 2023’e göre %22’lik bir artış anlamına geliyor. Sektörün ihracatı son 20 yılda 10 kat, 2013’ten bu yana ise 3 kat büyüdü.

Başlıca hedef pazarlardaki artışlar dikkat çekici:

Makine sektöründe dış ticaret dengesi iyileşiyor

Makine sektörü, uzun yıllar dış ticaret açığı veren alanlardan biriydi. Ancak son yıllarda ihracatın artmasıyla bu eğilim yavaş da olsa tersine dönüyor. Türkiye, artık önemli bir makine ihracatçısı konumuna geliyor.

İç talep zayıf, üretim düşüşte

2023’te tekstil makine üretiminde daralma yaşandı. Sanayi üretim endeksi, 2022’deki zirveden sonra geriledi. 2024’te de düşüş eğilimi devam ederken, ihracat artışına rağmen iç talebin zayıflığı dikkat çekiyor.

Küresel eğilimler ve Türkiye’nin konumu

2024’te dünya genelinde tekstil makine ticareti gerilerken, Türkiye’nin ithalatı %25 azalarak 1,52 milyar dolara düştü. Buna rağmen Türkiye, ABD, Çin ve Hindistan’ın ardından dünyanın en büyük dördüncü tekstil makine ithalatçısı oldu. İhracat tarafında ise 1,068 milyar dolarla küresel tekstil makine ihracatından %4 pay almayı başardı.